Afbeelding: Marcelo Matarazzo
Regelmatig ontmoet ik mensen die aan de slag willen met dat gevoel van het ‘het klopt niet meer’. Wat zit daaronder? Wil ik echt een andere baan of toch niet? En als ik iets anders wil, wat dan?
Het kan dan helpen om te onderzoeken wat jouw werkwaarden zijn.
Wat zijn waarden en waarom zijn ze belangrijk bij het kiezen van werk?
Een mogelijke reden waarom jij je niet op je plek voelt is dat jij andere waarden hebt dan je werkomgeving. Waarden gaan over wat jou motiveert of wat jij nastreeft. Dan kun je denken aan woorden als vrijheid, samenwerking, uitdaging, rechtvaardigheid, erkenning, vernieuwing, afwisseling, harmonie, eerlijkheid, duidelijkheid, zekerheid etc.
Als er een mismatch is tussen jouw waarden en die van je werkomgeving dan kost je dat vaak energie. Er is een mismatch als je bijvoorbeeld wilt samenwerken, maar je werkt in een omgeving waar je alles alleen doet. Als voor jou waardering en erkenning belangrijk zijn, maar er in jouw organisatie weinig positieve aandacht is voor wat je doet. Of je vindt vrijheid belangrijk, maar je zit in een keurslijf van verplichtingen.
Als jouw waarden overeenkomen met die van je werkomgeving dan kan dat juist veel energie geven. Je omgeving geeft en/of waardeert wat jou motiveert of wat jij nastreeft. Dat kan een basisgevoel van rust geven: de zekerheid of waardering die jij zoekt wordt ook geboden. Het kan ook inspirerend werken, want je werkt vanuit de waarden die jij belangrijk vindt en dat doet je enthousiasme verder groeien.
Afbeelding: Chungkuk Bae
Hoe kom je achter je werkwaarden?
Iedereen heeft zijn eigen werkwaarden, dat is heel persoonlijk. Misschien komen er meteen al woorden bij je op, schrijf die op. Daarnaast kun je jezelf een aantal vragen stellen:
- Wat vind jij het nastreven waard?
- Wat is voor jou een voorwaarde om je werk goed te kunnen doen?
- Wat motiveert jou? Waar kom jij je bed voor uit?
- Waar zou jij niet zonder kunnen?
- Wanneer ervaar jij flow? Waar krijg je energie van?
Wil je het graag systematisch aanpakken dan kun je online een lijst met waarden opzoeken en gebruiken om tot een set van zo’n 10 waarden te komen.
Zoek de verdieping
Zet de 10 gekozen waarden op een vel. Je kan vervolgens eens wat dieper kijken: wat bedoel JIJ met deze waarden, waar staan ze voor? Schrijf dat erbij.
Een volgende stap kan zijn om te kijken welke waarden iets met elkaar te maken hebben. Trek lijntjes tussen de verschillende waarden of groepeer ze.
Welke (overkoepelende) waarden springen eruit?
Nu je een kernlijstje hebt ga je kijken naar je werk. Waaraan voldoet je huidige werk? Zet plussen en minnen bij waarden waar wel of nog niet aan voldaan wordt.
En wat is het resultaat? Overheersen de plussen of juist de minnen? Hoe belangrijk zijn de waarden waar nu minnen bij staan?
Gebruik je waarden om werk en bedrijven te beoordelen
Constateer je dat een aantal belangrijke waarden op dit moment niet terugkomen in je werkomgeving? Dan kun je onderzoeken welk ander werk of een ander bedrijf beter bij je past.
Met je waardenlijstje in de hand
Hoe gebruik je je lijst met waarden voor het beoordelen van werk en bedrijven? Lees de teksten van vacatures, en de missie en visie van een bedrijf om te zien welke waarden zij benoemen. Welke werkwaarden zie je terug?
Soms gebruiken ze niet direct het woord waar jij naar zoekt, maar blijkt uit indirecte aanwijzingen welke waarden ze hebben. Bijvoorbeeld: er is in de vacature moeite gedaan om een inleiding te schrijven vanuit het perspectief van een medewerker. Dit kan wat aangeven over de aandacht voor personeelsbeleid binnen een organisatie. Of voor jou belangrijke informatie over het type arbeidscontract ontbreekt. Dat werpt de vraag op of er hier geen sprake blijkt te zijn van een tijdelijke aanstelling. Zo kun je aan de hand van je lijst met waarden gericht vragen bedenken die jij beantwoord wilt hebben.
Telefoongesprek
Tijd om uit te vinden of solliciteren voor jou wel de moeite waard is. In een telefoongesprek kun je doorvragen op onduidelijkheden in de vacature en vragen stellen die passen bij jouw werkwaarden.
Je hoeft natuurlijk niet per se letterlijk te vragen naar je waarden, maar je kan bijvoorbeeld ook afgeleide vragen bedenken. Als je het ontwikkelen van nieuwe vaardigheden belangrijk vindt, kun je vragen welke mogelijkheden er zijn om jezelf verder te ontwikkelen door het volgen van cursussen en trainingen. Als je een open cultuur belangrijk vindt, kun je bijvoorbeeld informeren naar hoe beslissingen in de organisatie tot stand komen (top-down of bottom-up). Of welke rol werkoverleggen hebben.
Waarden zijn meer dan woorden. Ze gaan vaak ook over gevoel. Nog een reden waarom een telefoongesprek waardevol kan zijn. Nemen ze de tijd om met je in gesprek te gaan en vertellen ze uit eigen beweging meer over de organisatie? Of word je vooral zakelijk en feitelijk te woord gestaan? Met welk gevoel kom jij uit het gesprek? Dat geeft ook informatie of jouw waarden wel of niet centraal staan bij deze werkgever.
Vind je het lastig om tot een concreet rijtje van waarden te komen of wil je een sparringspartner bij het zoeken naar een werkomgeving die bij jou waarden past? Neem gerust contact op.
